Phong cách Jeff Bezos

Máy tính bảng mới Kindle Fire HDX gồm hai loại: màn hình 7 inch và màn hình 8,9 inch. Đồng thời, Amazon vẫn tiếp tục sản xuất dòng máy Kindle Fire HD (màn hình 7 inch) với giá giảm chỉ còn 140 USD. Các máy đều dùng hệ điều hành Fire OS 3.0, một biến thể không tương thích của hệ điều hành Android. Fire OS có cửa hàng ứng dụng riêng (độc lập với Google Play), với trên 100.000 ứng dụng.

Mọi thiết bị Kindle Fire thực ra đều có vai trò như phương tiện giao dịch giữa hệ thống dịch vụ của Amazon với khách hàng. Dù vậy, Amazon vẫn chiếm được 31% thị trường máy tính bảng, vượt trội Samsung (19%), chỉ kém Apple (59%), theo dữ liệu của Công ty Frank N. Magid Associates.

Thay vì tổ chức cuộc họp báo rình rang để giới thiệu sản phẩm như thường lệ, Jeff Bezos quyết định làm theo cách khác: tiếp đón từng nhóm ba nhà báo tại trụ sở Amazon, đơn giản như cuộc trò chuyện giữa những người bạn. Tuy phải dành nhiều thời gian hơn để quảng bá sản phẩm, Bezos ưa thích cách làm mới vì ông có thể nói đùa và cười thoải mái. Tiếng cười lớn như "ngỗng kêu" của ông vừa dễ lây, vừa... dễ sợ.

Michael Shane - phóng viên tạp chí The Verge - háo hức với lần đầu tiên đến thăm trụ sở Amazon: "Cuộc trò chuyện của tôi với Bezos sẽ diễn ra ở một trong mười bốn tòa nhà của Amazon ở Seattle. Nhìn từ bên ngoài, kiến trúc hiện đại của tòa nhà cùng với sân vườn bao quanh khiến tôi có cảm tưởng mình là thành viên của tàu vũ trụ Enterprise đáp xuống hành tinh lạ. Sạch sẽ tinh tươm và tràn đầy màu xanh cây cỏ".

Bezos ngồi chờ sau chiếc bàn trống và trước chiếc bảng trắng. Sau những câu chào hỏi thông thường, Bezos tiến đến gần bảng, viết ra các tôn chỉ kinh doanh của Amazon: "Sản phẩm cao cấp với giá không cao" và "Thu lợi khi khách hàng dùng thiết bị". Bezos gạch dưới từ "dùng" để nhấn mạnh rằng Amazon không thu lợi khi khách hàng mua thiết bị.

Bezos giải thích: "Điều này có lẽ các bạn biết rồi, vì chúng tôi luôn nói như vậy ngay từ khi bắt đầu kinh doanh thiết bị. Với quan điểm như vậy, chúng tôi đứng về phía khách hàng. Chúng tôi không có gì phải lo lắng nếu như thấy khách hàng vẫn dùng máy Kindle cũ, sản xuất từ bốn hoặc năm năm trước. Chúng tôi không cần tạo sức ép, thúc giục khách hàng mua máy mới. Chúng tôi bán máy với giá hòa vốn".

Bezos lần lượt viết các mục của một danh sách, mô tả cơ cấu kinh doanh thiết bị của Amazon: "Phần cứng - Hệ điều hành - Các ứng dụng chủ yếu - Hạ tầng mạng - Các dịch vụ". Ông khoanh tròn danh sách ấy, rồi vẽ vòng tròn khác giao cắt với vòng tròn vừa vẽ, theo kiểu giản đồ Venn, ghi dòng chữ "Sự vui thích của khách hàng" trong vòng tròn mới. Bezos khoan khoái chỉ vào phần giao của hai vòng tròn: "Bây giờ tôi sẽ cho các bạn thấy một chức năng thuộc về phần giao này".

Bezos cầm lấy chiếc máy Kindle Fire HDX, chạm tay vào màn hình để chọn chức năng Mayday ("cầu cứu"). Qua một cửa sổ nhỏ xuất hiện trên màn hình, nhân viên của Amazon vẫy tay chào người dùng, hỏi người dùng cần trợ giúp trong việc gì. Tên của nhân viên, chẳng hạn Dylan, hiển thị ở cạnh dưới cửa sổ.

Đó là cách mới để Amazon tiếp xúc trực tiếp với khách hàng. Vào lúc đó, nhân viên Amazon thấy được màn hình của khách hàng và hình dung được khách hàng đang làm gì (theo cách tương tự phần mềm làm việc nhóm như TeamViewer). Chỉ khi khách hàng chủ động chọn chức năng Mayday, nhân viên Amazon mới quan sát được màn hình của khách hàng. "Tôi thấy Dylan và anh ấy nghe tôi nói, nhưng anh ấy không thấy tôi. Nhờ vậy, dữ liệu trao đổi giữa hai phía được tiết giảm và khách hàng không phải lo ngại về chuyện ăn mặc của mình", Bezos mỉm cười.

Để hướng dẫn khách hàng, Dylan có thể vẽ mũi tên, khoanh tròn chi tiết nào đó trên màn hình và khách hàng thấy được những nét vẽ ấy. Vì Amazon chủ trương thu lợi khi khách hàng dùng thiết bị, nhiệm vụ của Dylan không chỉ là giải đáp thắc mắc, mà còn gợi ý, hướng dẫn khách hàng làm những việc mà họ chưa hay biết. Bezos nói với Dylan: "Dylan này, hiện nay mọi người đang quan tâm điều gì nhiều nhất, đang mua gì nhiều nhất?". Dylan đáp rằng mọi người đang thích chơi Angry Birds Star Wars 2 và hướng dẫn từng bước cách thức để có được trò chơi đó.

Khi phóng viên Shane tỏ ý lo ngại chức năng Mayday xâm phạm quyền riêng tư, Bezos giải thích: "Nếu bạn không thích chức năng này, bạn có thể loại bỏ nó nhưng khi làm vậy, bạn đã loại bỏ chức năng thú vị nhất mà chúng tôi tạo được". Và Bezos liên tưởng: "Người ta thường nói tương tự như vậy đối với mọi điều chúng tôi đã làm. Người ta nói rằng cho khách hàng bình luận trên trang Amazon là một ý tưởng tồi, cho bên thứ ba bán hàng trên trang Amazon là ý tưởng tồi, điều chỉnh nội dung theo từng khách hàng là ý tưởng tồi. Vào năm 1994, việc nhập thông tin thẻ tín dụng trên trang mạng được xem là ý tưởng tồi. Mọi ý tưởng mới đều là ý tưởng tồi. Tuy nhiên, sẵn sàng nghe những lời chỉ trích là một trong những ưu thế lớn nhất của chúng tôi".

Những "ý tưởng tồi" do Bezos liệt kê đều góp phần vào thành công rực rỡ của Amazon. Amazon nắm giữ thông tin thẻ tín dụng của gần phân nửa dân số Mỹ. Việc mua hàng tại Amazon rất đơn giản vì mọi ngân hàng đều tin cậy Amazon. "Vương quốc thương mại điện tử" Amazon chiếm phần lớn thị trường bán lẻ trên mạng tại Mỹ. Đó là nền tảng để Amazon dần dần mở rộng lĩnh vực kinh doanh, từ kinh doanh hạ tầng mạng đến kinh doanh nội dung số.

Hệ thống máy chủ mạnh mẽ của Amazon tập hợp dữ liệu từ Internet, làm một phần nhiệm vụ của trình duyệt thông thường trước khi chuyển nội dung đến trình duyệt Silk gọn nhẹ trên máy Kindle Fire, giúp người dùng lướt mạng nhẹ nhàng, đồng thời tích lũy dần thông tin về hoạt động của người dùng trên mạng, về xu hướng tìm kiếm trên mạng, giống như những gì Google đã làm.

Khi được hỏi rằng Amazon có dự định phát triển mạng xã hội riêng hay không, trong khi các đối thủ đều xem đó là yếu tố quan trọng nhất của đời sống trực tuyến, Bezos đáp: "Xem xét sự việc theo cách đối phó như vậy thực ra không thuộc về văn hóa của Amazon. Rất hiếm khi chúng tôi đặt vấn đề: 'Ôi trời, mình phải làm gì đó trước mối đe dọa này'. Có lẽ một ngày nào đó chúng tôi bị loại khỏi cuộc chơi vì thiếu sót của mình, tôi không rõ lắm. Tôi vẫn đang xem xét hiện tượng mạng xã hội tác động vào doanh nghiệp của mình ra sao. Tôi hy vọng sẽ tìm thấy cách làm tốt".

Khi các phóng viên tỏ ý xem Bezos như "Steve Jobs thứ hai", ông tươi cười: "Tôi cho rằng đây là lời khen và hân hạnh tiếp nhận, nhưng tôi không nghĩ như vậy. Chúng tôi có tầm nhìn riêng và cách làm riêng. Steve Jobs là một người độc đáo. Không ai có thể trở thành Steve Jobs thứ hai".

NGỌC GIAO